Estimated reading time: 11 minuten
Een prijs is een prijs en niet veel spelers hebben deze: de UEFA Super Cup. Ken jij de winnaars? We duiken in de geschiedenis en bekijken het wedden op UEFA Super Cup.
Lionel Messi heeft er drie, Cristiano Ronaldo heeft er drie, Louis van Gaal heeft er twee en zelfs Dick Advocaat heeft er één. De UEFA Super Cup is een jaarlijkse wedstrijd tussen de winnaar van de Champions League (Europacup I) en een andere Europese bekerwinnaar. Al ruim twintig jaar is dat de winnaar van de Europa League (UEFA Cup), maar daarvoor liep het anders. In dit artikel lees je alles over de opzet, geschiedenis en statistieken van deze prijs en meer over wedden op de UEFA Super Cup.
Opzet van de UEFA Super Cup
De UEFA Super Cup is inmiddels zo’n 50 jaar oud. In 1971 werd de wedstrijd bedacht door de Nederlandse journalist Anton Witkamp, van De Telegraaf. Hij wilde toenmalig Europacup I-winnaar Ajax een extra uitdaging geven. En daarom stelde hij een dubbele wedstrijd voor tegen de winnaar van de Europacup voor Bekerwinnaars, ook wel bekend als de Europacup II.
De twee Europese clubs zouden in een heen- en terugwedstrijd bepalen wie nu echt de beste van Europa was. Eigenlijk een simpel knock-outduel dus. Dit tweeluik werd volgehouden tot en met 1997, met uitzondering van 1984 en 1991. In 1984 werd de UEFA Super Cup over één wedstrijd gehouden vanwege een druk speelschema voor beide ploegen. In 1991 bleef het bij één duel vanwege politieke onrust in Joegoslavië.
Champions League tegen UEFA Cup / Europa League
Vanaf 1998 werd de UEFA Super Cup over één duel gespeeld, en tot en met 2012 in het Stade Louis II in Monaco. In 2000 kwam de volgende grote verandering. Want in 1999 werd de Europacup voor Bekerwinnaars afgeschaft door de UEFA. Daardoor moest de winnaar van de Champions League spelen tegen de winnaar van de UEFA Cup, wat later de Europa League werd. De winnaar van de nog jonge UEFA Conference League moet vooralsnog van de zijlijn toekijken.
Geschiedenis van de UEFA Super Cup
Zoals gezegd werd de UEFA Super Cup in 1971 bedacht door Anton Witkamp van De Telegraaf. Hij wilde Ajax en hun topspeler Johan Cruijff, en het dominerende Nederlandse voetbal een nieuwe uitdaging geven. In 1972 speelde Ajax als winnaar van de Europacup I tegen Glasgow Rangers, winnaar van de Europacup voor Bekerwinnaars. Ajax won uit met 3-1 en thuis met 3-2, onder meer door twee goals van Johan Cruijff. Maar de UEFA weigerde deze wedstrijd te erkennen. Rangers was namelijk geschorst van Europees clubvoetbal vanwege rellen in de gewonnen finale van de Europacup II in 1972.
Revanche voor Ajax, twee keer Anderlecht
In 1973 won Ajax voor de derde keer op rij de Europacup I. Daardoor mochten ze in januari 1974 opnieuw aantreden voor de UEFA Super Cup, dit keer tegen AC Milan. Maar zonder Johan Cruijff, die in de zomer van 1973 was vertrokken naar FC Barcelona. In San Siro verloor Ajax nog met 1-0 van de Italianen. Maar een week later in De Meer stelde Ajax orde op zaken: de Amsterdammers wonnen met 6-0.
Na Ajax won ook Bayern München de Europacup I drie keer op rij, van 1974-1976. Maar de UEFA Super Cup wonnen de Duitsers niet. In 1974 konden Bayern en 1. FC Magdeburg geen geschikte datum vinden voor de wedstrijd. Een jaar later verloor Der Rekordmeister van Dynamo Kiev. En in 1976 wonnen ze thuis met 2-1 van Anderlecht, maar verloren ze uit met 4-1.
Anderlecht was in die jaren de koning van de Europacup voor Bekerwinnaars. In 1976 wonnen ze, in 1977 waren ze verliezend finalist en in 1978 wonnen ze het toernooi weer. Dus stond de Belgische club in dat jaar weer in de strijd om de UEFA Super Cup. Ditmaal tegen Liverpool, dat in 1977 de prijs had gewonnen. Het Nederlands getinte Anderlecht won echter, waardoor een speler als Arie Haan al voor de derde keer de UEFA Super Cup won naast zijn zege met Ajax in 1972.
Meer Engelse clubs, geen Liverpool, twee keer afgelast
Nottingham Forest blijft een geval apart. Eenmaal Engels kampioen, maar tweevoudig Europacup-winnaar: in 1979 en 1980. In 1979 wonnen ze ook nog de UEFA Super Cup tegen FC Barcelona, maar in 1980 was Valencia beter. Liverpool liep in 1981 weer deze prijs mis, omdat ze geen datum konden vinden tegen Dinamo Tbilisi.
En in 1985 mocht stadsgenoot Everton niet meedoen vanwege een Europese straf tegen Engelse clubs. Deels te wijten overigens aan Liverpool, vanwege hun deelname aan de Europacup-finale in 1985 tegen Juventus met het Heizeldrama. In 1982 lukte het Aston Villa wel om als tweede Engelse club de UEFA Super Cup te winnen. Een jaar erna won Aberdeen onder leiding van Sir Alex Ferguson en in 1984 was Juventus de beste tegen Liverpool.
AC Milan domineert, PSV verliest, toch Super Cup voor Johan Cruijff
In de eerste vijftien jaar van de UEFA Super Cup werd de prijs ongeveer gelijk verdeeld tussen de winnaars van beide Europese toernooien. In 1987 deed Ajax na 14 jaar weer mee, na het winnen van de Europacup voor Bekerwinnaars. FC Porto was helaas te sterk voor het Ajax van inmiddels trainer Johan Cruijff. Een jaar later verloor PSV juist als winnaar van de Europacup I, tegen het KV Mechelen van Aad de Mos.
In 1989 begon de Europese hegemonie van AC Milan met onder meer Frank Rijkaard, Marco van Basten en iets later Ruud Gullit. Dit werd ook omgezet in UEFA Super Cup-zeges. In 1989, 1990 en 1994 won AC Milan deze prijs. Maar tussendoor gebeurde nog iets bijzonders. In 1992 kon Johan Cruijff eindelijk de prijs omhoog houden. In het jaar dat hij als trainer van FC Barcelona de Europacup I won, pakte hij ook de UEFA Super Cup.
Ajax, Engeland, Italië en Spanje
In 1995 wist Ajax onder leiding van Louis van Gaal de Champions League knap te winnen. Dat jaar wonnen ze ook de Eredivisie, de Wereldbeker en de UEFA Super Cup, tegen Real Zaragoza. Ajax was echter een ‘vreemde eend in de bijt’ bij deze prijs. Tussen 1989 en 2007 ging de UEFA Super Cup namelijk met uitzondering van twee edities altijd naar een club uit Engeland, Italië of Spanje. Galatasaray was in 2000 die andere uitzondering, toen ze Real Madrid versloegen door een golden goal van Mario Jardel.
De drie grote landen (Engeland, Italië en Spanje) ‘verdeelden’ de UEFA Super Cup ook nog eens over verschillende teams in die jaren. Chelsea en Liverpool namens Engeland, FC Barcelona, Real Madrid en Sevilla namens Spanje, AC Milan, Parma, Juventus en Lazio namens Italië.
Spanje domineert met FC Barcelona, Real Madrid, Atlético Madrid
In 2008 was er nog een kleine opleving uit een kleiner voetballand. Dick Advocaat won met Zenit Sint-Petersburg van het Manchester United van Sir Alex Ferguson. Daarna begon een enorme hegemonie van Spanje door heel Europa. Het nationale team won het EK van 2008 en 2012, en het WK van 2010. En ook in clubcompetities was Spanje oppermachtig.
Tussen 2009 en 2018 waren er negen UEFA Super Cups voor Spanje en ééntje voor Bayern München. FC Barcelona, Atlético Madrid en Real Madrid verdeelden ze netjes: allemaal wonnen ze er drie. Opvallend was dat Sevilla in 2014, 2015 én 2016 de UEFA Super Cup verloor als winnaar van de Europa League. De laatste vier jaar ging de prijs naar Liverpool, Bayern München (tegen Sevilla), Chelsea en weer Real Madrid.
Statistieken UEFA Super Cup
Het is ook niet verrassend dat Spanje in 50 jaar UEFA Super Cup de statistieken domineert. Het land won de prijs 16 keer: vijf keer voor FC Barcelona en Real Madrid, drie keer Atlético Madrid, tweemaal Valencia en eenmaal Sevilla (dat ook vijf keer verloor). AC Milan is ook gedeeld recordhouder met vijf, vlak voor Liverpool op vier. Ajax is de enige Nederlandse club die de UEFA Super Cup won, twee keer. PSV verloor in 1988, Feyenoord verloor in 2002.
Opvallend is echter dat Italiaanse trainers het beste waren met 12 zeges, voor Spanje op 9 en Nederland op 6. Carlo Ancelotti is de allerbeste trainer met vier Super Cups: twee met AC Milan, twee met Real Madrid. Pep Guardiola volgt met drie, Louis van Gaal staat in het rijtje van trainers met twee zeges. Na 1995 met Ajax won hij ook in 1997 met FC Barcelona.
Real Madrid, Karim Benzema en… Danny Blind?
Tussen 2014 en 2022 won Real Madrid vier keer de UEFA Super Cup. Het is dan ook niet verrassend dat vier spelers van die club gedeeld recordhouder zijn met vier Super Cups. Karim Benzema, Dani Carvajal en Luka Modric wonnen er vier met Real Madrid, Toni Kroos drie met Real en eentje met Bayern München. De andere twee spelers met vier eindzeges zijn Dani Alves (driemaal FC Barcelona en eenmaal Sevilla) en Paolo Maldini (vier keer met AC Milan 1989-2003).
Drievoudig winnaar Arie Haan staat in het lijstje topscorers met drie goals, samen met onder meer Lionel Messi en oud-ploeggenoot Rob Rensenbrink. En Cristiano Ronaldo dan? Die won er drie met Real Madrid, maar verloor in zijn twee andere deelnames. Danny Blind won de UEFA Super Cup in 1995 met Ajax. Daardoor is hij een van zes spelers die alle beschikbare internationale clubcompetities won: Champions League, Europacup voor Bekerwinnaars, UEFA Cup/Europa League, UEFA Super Cup en de Wereldbeker voor Clubs. Arnold Mühren en vier spelers van Juventus kregen dit ook voor elkaar. Giovanni Trappatoni is de enige trainer die dit flikte, ook voor Juventus in de jaren ‘70 en ‘80.
Wedmarkten UEFA Super Cup
Wedden op UEFA Super Cup | Outright winnaar
Al een paar decennia wordt deze prijs in één wedstrijd beslist. Dus is de simpelste wedmarkt natuurlijk: wie wint de UEFA Super Cup? Klein statistisch advies: sinds Zenit in 2008 won bijna altijd de Champions League-winnaar. Atlético Madrid was de enige Europa League-winnaar die sindsdien de prijs won, drie keer zelfs.
Wedden op UEFA Super Cup | Wedstrijdverloop
Een andere interessante statistiek de afgelopen jaren is die van het wedstrijdverloop. Want het was lang niet altijd simpel voor de winnaar van de Champions League. De laatste tien edities werd het zeven keer verlenging. Je kunt dus bijvoorbeeld inzetten op een gelijke stand na 90 minuten, of ‘team X wint na verlenging’ met nog betere odds.
Wedden op UEFA Super Cup | Doelpuntenmakers
De laatste keer dat een Super Cup eindigde in 0-0, was in 1994. In acht van de laatste elf edities werd er zelfs minimaal drie keer gescoord. Voorspel jij een juiste doelpuntenmaker, dan kun je een fijne winst pakken!
Legendarische UEFA Super Cup wedstrijden
2013: Bayern München – Chelsea 2-2 (Bayern wint na strafschoppen)
In 2013 stond Chelsea al voor de derde keer in de UEFA Super Cup. In 1998 wonnen ze deze prijs na het winnen van de Europacup voor Bekerwinnaars. In 2012 verloren ze als Champions League-winnaar van Atlético Madrid. En in 2013 wonnen ze de Europa League, waardoor ze via drie verschillende prijzen in deze Super Cup kwamen. Fernando Torres gaf Chelsea een vroege voorsprong, Franck Ribéry maakte vlak na rust gelijk. In de verlenging kwam Chelsea snel op 2-1 via Eden Hazard. Javi Martinez schoot in extremis de 2-2 binnen, na 121 minuten. Bij de penalty’s gingen er negen raak, totdat Romelu Lukaku de beslissende voor Chelsea miste.
2015: FC Barcelona – Sevilla 5-4 (na verlenging)
De meest doelpuntrijke UEFA Super Cup staat op naam van twee Spaanse clubs. FC Barcelona had net zijn vijfde Champions League gewonnen, Sevilla zijn tweede Europa League op rij. Sevilla kwam snel op 0-1 door een vrije trap van Ever Banega. Maar na een kwartier stond het al 2-1 door twee rake vrije trappen van Lionel Messi. Vlak na rust stond Barcelona op een 4-1 voorsprong, maar die gaven ze toch weg en Sevilla kwam terug tot 4-4. Vijf minuten voor het einde van de verlenging scoorde Pedri de 5-4 voor Barcelona.
2018: Atlético Madrid – Real Madrid 4-2 (na verlenging)
Acht van de vijftien keer won de Europa League-winnaar ook de UEFA Super Cup. Atlético Madrid won zelfs alle drie de keren: in 2010 tegen Internazionale, in 2012 tegen Chelsea en in 2018 tegen aartsrivaal en stadsgenoot Real Madrid. Misschien voelde het ook als een revanche voor Atlético, na de verloren Champions League finales van 2014 en 2016 tegen Real. Na 90 minuten stond het 2-2 tussen de twee Madrileense clubs, in de verlenging maakte Saúl en Koke het verschil.