Estimated reading time: 7 minuten
Het NK Sprint schaatsen is de laatste jaren een heel spannend toernooi. Wie zijn de beste Nederlandse sprinters aller tijden en hoe kun je wedden op NK Sprint schaatsen?
Nederland stond lang bekend om zijn allrounders, maar goede sprinters hebben we ook veel gehad. Sinds 1970 komen zij elkaar tegen op het Nederlands Kampioenschap sprinten. Wij gaan dieper in op de opzet, geschiedenis en statistieken van dit toernooi. En natuurlijk kijken we naar alle mogelijkheden voor wedden op schaatsen NK Sprint.
Opzet van de NK Sprint schaatsen
Toernooien als het WK Allround, EK Allround en NK Allround hebben vaak een andere opzet gekend. Het NK Sprint schaatsen is eigenlijk altijd wel hetzelfde gebleven. In 1969 was er een officieus NK Sprint met een dubbele 500 meter en verder niks. Degene met de snelste tijd over die twee keer 500 meter werd kampioen. Dit toernooi werd als test tegelijk gehouden met het NK Allround.
Vanaf 1970 heeft het NK Sprint schaatsen de opzet zoals we die kennen. De schaatsers, mannen en vrouwen, rijden twee keer een 500 meter en twee keer een 1000 meter. Op de eerste dag een 500 en 1000, en ook op de tweede dag. Het puntenaantal werd berekend en degene met het laagste puntenaantal werd Nederlands kampioen sprint.
NK Sprint schaatsen: Geschiedenis
Het eerste officieuze toernooi was dus in 1969, met Frits Bartling als winnaar voor Jan Bazen en Marten Hoekstra. Bazen zou vervolgens lange tijd de beste zijn: hij won in 1970, 1971 en 1972 telkens voor Hoekstra die tweede werd. Opvallend was dat Hoekstra later een sterke marathonschaatser werd. De vier jaar erna stond Bazen ook nog op het podium met tweemaal zilver en tweemaal brons. Jos Valentijn nam het stokje over en werd driemaal kampioen, met ook twee titels voor Eppie Bleeker in de jaren ‘70.
De jaren ‘80 was het decennium van drie bekendere schaatsers. Jan Ykema werd driemaal kampioen en haalde in 1988 ook zilver op de Olympische Spelen van Calgary. Hein Vergeer was een alleskunner: hij werd Nederlands kampioen sprint in 1984 en 1985, maar hij won ook tweemaal goud op zowel het WK, EK als NK allround. De ‘derde musketier’ was Geert Kuiper, kampioen van 1986 en driemaal tweede. Helaas was het succes op de Olympische Spelen voor deze mannen beperkt tot die ene zilveren medaille van Ykema.
Gerard van Velde, Jan Bos en Erben Wennemars
Tussen 1992 en 2008 kwam er een hegemonie van drie andere sprinters. Van 1992-1996 was het een jonge Gerard van Velde die vier titels in vijf jaar pakte. Vanaf 1997 won de prachtige stylist Jan Bos vier titels op rij, met vaak ook zijn goede vriend Erben Wennemars bij zich op het podium. Samen brachten ze Nederland ook aan de wereldtop van het sprinten, door allebei wereldkampioen sprint te worden in de tijd van Jeremy Wotherspoon.
Wennemars zou in de jaren ‘2000 zijn drie titels pakken op het NK Sprint schaatsen. In de tijd van deze drie geweldenaars was er ook een schaatser met een enorm Joop Zoetemelk Syndroom. Jakko Jan Leeuwangh werd vier keer tweede en eenmaal derde op het NK Sprint. Opvallend zijn overigens de Nederlandse titels van Gerard van Velde in 2002 en 2005, ruim tien jaar na zijn eerste kampioenschap. De grootste zege voor Van Velde kwam natuurlijk in Salt Lake City 2002, toen hij olympisch kampioen 1000 meter werd.
Stefan Groothuis, Hein Otterspeer en de rest
Als je het hebt over laatbloeiers in het schaatsen, moet je wel Stefan Groothuis noemen. Op zijn 24e werd hij in 2006 weliswaar al Nederlands kampioen sprint. Maar pas tussen 2009-2013 zou hij domineren en vijf titels op rij winnen. Zijn grootste successen kwamen als dertiger, met de wereldtitel sprint in 2012, wereldtitel 1000 meter in 2012 en de olympische titel 1000 meter in 2014.
Na het tijdperk Stefan Groothuis zijn er veel verschillende kampioenen gekomen, mede doordat het Nederlandse sprinten steeds meer aandacht kreeg. De meest succesvolle sprinter sinds 2013 is Hein Otterspeer. Hij werd driemaal kampioen, drie keer tweede en een keer derde. De tweeling Michel Mulder en Ronald Mulder wonnen allebei één keer, maar Michel werd (net als Kai Verbij) ook een keer wereldkampioen sprint.
Opvallend is dat Thomas Krol, wereldkampioen sprint van 2022, slechts één keer op het podium stond van het NK Sprint: derde in 2018.
Vrouwen: eerst Yvonne van Gennip en Christine Aaftink
Het NK Sprint vrouwen wordt sinds 1983 verreden. In die tijd waren er nog niet echt specialisten, waardoor allrounder Yvonne van Gennip kampioen kon worden in 1984 en 1985. Op de Olympische Spelen van 1988 won ze nota bene goud op de drie langste afstanden.
Na Van Gennip zou het NK Sprint schaatsen lang gedomineerd worden door Christine Aaftink. Tussen 1987 en 1994 werd ze maar liefst zeven keer kampioen, alleen in 1991 moest ze de titel aan Marieke Stam laten. In 1995 en 1996 stond ze ook nog op het podium achter winnares Annamarie Thomas. Aaftink won in die tijd ook 12 gouden medailles op de 500 en 1000 meter bij het NK Afstanden. En in 1990 en 1991 won ze brons op het WK sprint.
Marianne Timmer en Margot Boer
In 1997 kwam de beste Nederlandse sprintster aller tijden voor het eerst in beeld op het NK Sprint schaatsen. Marianne Timmer won alle vier de afstanden en daarmee ook de titel. Tot en met 2008 won ‘Timmertje, Timmertje’ maar liefst tien Nederlandse kampioenschappen sprint. Alleen Andrea Nuyt zat ertussen in 2000 en 2002. Timmer was natuurlijk ook fantastisch op de Olympische Spelen van 1998 en 2002 met driemaal goud. In 2004 werd ze ook nog wereldkampioen sprint.
De volgende die het Nederlandse sprinten zou domineren, was Margot Boer. In 2007 werd ze nog derde achter Timmer en dat luidde tien jaar van podiumplekken in. Boer won in 2009, 2011, 2012 en 2014 en pakte ook nog twee keer zilver en vier keer brons. De laatste vijf jaar hebben Letitia de Jong en Jutta Leerdam elkaar afgewisseld met allebei twee titels en vorig jaar won Michelle de Jong (geen familie van Letitia). Opvallend is overigens de titel van Ireen Wüst in 2017, die tweemaal de 1000 meter won en tweemaal vijfde werd op de 500 meter.
Statistieken NK Sprint schaatsen
Bij de mannen hebben we drie schaatsers die het recordaantal Nederlandse titels delen. Gerard van Velde, Jan Bos en Stefan Groothuis werden alle drie zes keer Nederlands kampioen. Van Velde en Bos stonden daarnaast nog vijf keer op het podium, Groothuis niet. Achter dat drietal vinden we een aantal sprinters met drie titels: Jan Bazen, Hein Otterspeer, Erben Wennemars, Jos Valentijn en Jan Ykema.
Wat betreft de vrouwen hoeven we niet lang te twijfelen over wie de beste sprinter ooit is. Marianne Timmer werd maar liefst tien keer Nederlands kampioen. Christine Aaftink is een duidelijke tweede met haar zeven titels in acht jaar tijd en nog eens drie andere podiumplekken. Margot Boer stond ook tien keer op het podium, waarvan vier keer op het hoogste treetje.
NK Sprint Schaatsen | Wedmarkten
Bij wedden op schaatsen zijn er vaak een aantal odds (wedmarkten) om uit te kiezen. Wij lichten er een aantal toe die je kunt kiezen bij bookmakers in Nederland.
Wedden op NK Sprint schaatsen – wie wordt kampioen
De laatste jaren zijn er veel verschillende winnaars geweest bij het NK Sprint schaatsen, zowel bij de mannen als bij de vrouwen. Kan Hein Otterspeer nog eens winnen, misschien Dai Dai Ntab of Kai Verbij, of hebben we het tijdperk Tijmen Snel? En komen Letitia de Jong en Jutta Leerdam weer terug op het hoogste treetje bij de vrouwen? Voorspel de winnaar maar!
Wedden op NK Sprint schaatsen – tweestrijd
Je hoeft niet altijd de winnaar aan te wijzen bij schaatstoernooien als het NK sprint. Net als bij andere individuele sporten zoals Formule 1 en wielrennen kun je ook voor een tweestrijd gaan. Nederlandse bookmakers zetten dan twee aan elkaar gewaagde schaatsers tegenover elkaar. Aan jou om te bepalen wie van de twee het beste resultaat behaalt.
Wedden op NK Sprint schaatsen – afstanden
Natuurlijk kun je bij het schaatsen individuele afstanden winnen zoals op het WK afstanden, de Olympische Spelen en andere toernooien. Maar ook bij allround en sprint worden gewoon vier afstanden gereden waarop medailles worden uitgereikt naast de eindstand. Kun jij de beste schaatser op de 500 meter en 1000 meter eruit halen?